Altay dağları

Orta Asya’da dağ sırası.

Çin, Moğolistan, Rusya Federasyonu ve Kazakistan sınırlarının bir araya geldikleri bölgede, yaklaşık 1 600 km boyunca uzanan Altay dağlarının Moğolca adı Altın-ula ” Altın dağları” anlamına gelir. En yüksek noktası, Taban Bongdo’nun yüksekliği 4 653m’dir. Sistemi oluşturan başlıca sıralar arasında Sayan dağları, Tannu-Ola dağları, Salyozem dağları ve  sistemin en uzun sırası olan Moğol Altayları [1450m] sayılabilir. Ortalama yüksekliği 1 500 m dolayında olan Altay dağlarının   sarp yamaçlarının yaklaşık %70’i ormanlarla kaplıdır.

Günümüzden 300 milyon yıl önceki yükselme sırasında Altay dağları, zaman içinde daha yumuşak bir biçim alırken, günümüzde yaklaşık  1554 km²’lik bir alanı kaplayan buzullar, içinde bulundukları vadileri derinleştirmişler, pek çok ırmak ve göl oluşturmuşlardır; Obi ve İrtiş ırmaklarının kaynakları, Yenisey ırmağının da kollarının kaynakları Altay dağlarındadır. Sert kara iklimi etkisindeki bölgede, kışlar uzun ve kurak geçer; kısa süren yazlar yağışlıdır. Yıllık yağış miktarı batıda 2032 mm’den güneydoğuda 127mm’nin altına kadar degişir. Büyük bölümü Kazakistan’da bulunan dağlarda gümüş, kurşun, çinko ve cıva çıkarılır.

Sığır, koyun ve at yetiştiren, kabile düzenini koruyan Altay halklarının [Kazaklar, Moğollar, Oyratlar, vb.] yaşadıkları bölgeye, hidroelektrik ve maden kaynaklarının işletilmeye başlamasından ve yeni tarım yöntemlerinin uygulanmasın dan sonra, özellikle SSCB’den çok kişi göçmüştür.