Acoma

İ.S.1100  dolaylarında kurulmuş bir kızılderili köyünün ve bu köyde yaşayan Kızılderili kabilesinin ortak adı.  New Mexico’da Albuquerque’nin  135 km batısında,  vadi tabanından yüksekliği 109 m olan  kumtaşı dağında,  2 130 m yükseltide yer alan  Acoma  [ya da Akoma], ABD’deki en eski yerleşme merkezlerinden biridir.

Pueblolardan olan,  bir Batı Keresa  lehçesi  konuşan Acomalar,  daha tarih öncesi dönemde  köyün bulunduğu yere yerleşmişlerdir.  Eskiden  olduğu gibi  günümüzde de  mısır,  fasulye ve sebze  yetiştirerek,  sazlardan sepet, vb,  örerek geçinirler.

Acomalar, “aşağıdaki dünya”  dan yukarı  tırmanarak buraya geldiklerine, yaratıcı anaları saydıkları Latiku’nun dinsel ve toplumsal düzeni örgütlemekle görevli olduğuna inanırlar;  Hayvan  ve bitki adları  taşıyan anaerkil klanlar biçiminde örgütlenmiştir; antilop klanının başı olan erkek,  geleneksel olarak  Kaçinaların [ekine yağmur getiren bulutlar]  babası sayılır; aynı zamanda da köyün dinsel ve siyasal başkanıdır.

Francisco Vazguez  de Coronado  yönetimindeki İspanyollar bölgeye  1540’ta ayak  bastılar  ve uzun çarpışmalardan sonra  Acomalara boyun eğdiler.   Misyoner  Juan  Ramirez  tarafından hırıstiyanlaştırılan  [ama toplumsal ve dinsel geleneklerinin büyük bölümünü korudular]   onurlu ve bağımsızlıklarına düşkün  bir halk olan  Acomalar,  1680’deki Pueblo ayaklanmasına  topluca katıldılar  ve ancak yoğun çarpışmalardan sonra,   1699’da yeniden sömürgecilere boyun eğmek zorunda kaldılar.  Avrupalılar   ilk karşılaştıklarında  nüfusları 3 000 dolayındayken,  1760’ta 1 052’ye  1920 yıllarında da 1000’in altına  düştüyse de  1980 yıllarında yeniden 3000 civarına çıktılar.