Denizlerin En Büyük Canlısı Balina

Dişsiz balinaların iki ailesinin (gerçek balinagiller ve boz balinagiller) üyelerine verilen ad (gündelik kullanımda bir çok türe balina denir).

Balinalar, su yaşamına en iyi uyum sağlamış olanlardır;  gövdeleri balık biçiminde, derileri çıplaktır; ön üyeleri göğüs yüzgecine dönüşmüştür, gövde yatay bir yüzgeç le son bulur, arka üyeler ortadan kalkmıştır.

başın üstünde, bir ya da birçok burun delikleri  ya da su fışkırtma deliği bulunur balinalar bu delikler vasıtasıyla su buharı püskürtürler. günümüzde balinalar iki alt takıma ayrılırlar: Dişsiz balinalar (dişleri yoktur ama, üst çenenin kenarlarına bağlı “balina çubuğu” denilen uzun, boynuzsu üst deri levhacıkları vardır; dişli balinalar (gerçek dişleri vardır)). Burada,yalnızca dişsiz balinalar ele alınacak, dişli balinalar, ispermeçet balinası ve yunus balığı maddelerinde incelenecektir.

Gerçek balinagillerin temel özellikleri, ağızlarının kıvrık bir yarık biçiminde olması ve boğazlarında olukçuklar bulunmamasıdır. Bu ailenin en bilinen türü bask balinası. (Eubalaena glacialis) bu adın verilmesinin nedeni, Baskların eskiden gascogne körfezinde balina avına çıkmalarıdır. baskbalinası 16 metre uzunluğunda simsiyah bir balinadır; başında boynuzsu bir çıkıntı vardır. Günümüzde oldukça az rastlanan bu balina türü, Spitzberg ile asor (Azor) adları arasında yaşar. benzer bir tür olan Eubalaena australis, güney denizlerinde görülür.  20 metre uzunluğunda olan Grönland balinasının (balaena mysticetus) başı topla uzunluğunun 1/3’i  kadardır;  alt çenenin ön bölümü beyazdır. Daha çok kuzey buz denizinde yaşayan bu balina’ya Avrupa’nın açıklarında ender olarak, kanada yakınlarında sık sık  da Kuzey Büyük Okyanus‘ta rastlanır.

Bozbalinagiller  ailesinde yalnızca 14 metre uzunlukta küçük başlı boz balina (eschrichtus gibbosus) yer alır. Günümüzde artık, Atlas okyanusun’da yaşamayan bu balinaya, kuzey büyük Okyanus’ta rastlanır; kışları bir yandan Japonya’ya öte yandan Kaliforniya’ya ve Meksika’ya göç ederler.

EVRİM GEÇİRMİŞ HAYVANLAR

Balina terimi yaygın olarak, çatal kuyruklu balinagiller  ailesini oluşturan üyeler içinde kullanılır. bunların küçük bir sırt yüzgeci ve göğüslerinde uzunlamasına çizgileri vardır. Ağız kıvrımları düzdür. Aile yeryüzünde günümüze kadar yaşamış hayvanların en büyüğü olan mavi balinayı (sibdaldus  musculus) kapsar (boyu yaklaşık 33 m, ağırlığı 120 ton; mavi gri renkli olan gövdesi açık renkli beneklerle kaplıdır). Ailenin öbür üyeleri arasında, boy sırasına göre, Fin balinası (balaenopteraphysalus, 20 m), kuzey balinası (balaenoptera  borealis 15m), gagalı fin balinası (balaenoptera acutorostrata, 8 m)  sayılabilir. Göçmen olan bu türlere, Avrupa açıklarında rastlanır. Aynı ailede yer alan kambur balina 14 m uzunluğundadır; göğüs yüzgeçlerinin uzunluğu ve başındaki boğumlarla dikkati çeker.

Balinalar, boylarının büyüklüğüne karşın, küçük deniz hayvanlarıyla beslenirler. Ortaçağ’dan buyan yağ, et, jambon, jelatin, balina çubuğu gibi ürünleri elde etmek için avlanırlar bu nedenle sayıları büyük ölçüde azalmıştır neredeyse tükenmeye yüz tutmuştur.

Balinalar bir çok açıdan üstünlükleri olan hayvanlardır. Deniz yaşamına yalnızca morfoloji açıdan değil, fizyolojik açıdan’da uyum sağlamışlardır.

Büyük bir mavi balinanın kalbi dakikada ancak bir kez atar.

Suya daldıklarında oksijeni son derece orantılı kullanmaya yarayan organları vardır. Dalma sırasında özellikle kandaki alyuvarlar sayısındaki artma, iç organların kanlanmasında azalma görülür.

Buna karşılık beyindeki dolaşımın normal kaldığı bilinir. balinaların beyninin evrim geçirdiği sanılmaktadır.