BİYOMETEOROLOJİ NEDİR

Biyoloji ve meteorolojiden yararlanarak bitkiler, hayvanlar, insanlar üstünde atmosfer olaylarının etkilerini inceleyen  bilim dalı.

İnsan biyometeorolojisi bir çok dala ayrılır: Fizyolojik biyometeoroloji (sağlıklı insan üstünde hava ve iklimim etkilerinin incelenmesi); toplumsal biyometeoroloji (meteoroloji elementlerinin geniş insan toplulukları üstünde  etkisinin incelenmesi); hastalık biyometeorolojisi  (hastalıkların ortaya çıkışı, ağırlaşması ya da iyileşmesi üstünde atmosfer olaylarının etkisinin incelenmesi); kent biyometeorolojisi (kentlerin ve konutların  mikro iklimi ve çevre kirlenmesinin, insan sağlığının üstündeki etkilerinin incelenmesi.

FİZİKSEL ÇEVRE VE SAĞLIK

Her biyometeoroloji soruşturması, insanın fiziksel çevresinde yer alan parametreleri göz önüne alır; çünkü uzama ve süreye göre hava koşullarını bu etmenler değiştirir. Bu yüzden sıcaklık, nem, rüzgarlar, atmosfer basıncı, bulutlar ve sisler, fırtınalar, güneş ısınımları, yağış (yağmur, kar), havanın saydamlığı atmosferin elektrik yükü ve doğal radyoaktifliği gibi etmenler incelenir.  Ayrıca yer dışı etmenler  (kozmik ışıma, güneş etkinliği), iklimler, özel ortamlar (soğuk, sıcak, yükselti, yeraltı atmosferi), mevsimler, günlük iklim değişiklikleri  hesaba eklenir.

Söz konusu etmenlerden bazılarının  organizma üstündeki etkileri incelenmiş, insanın tepkileri, uyumu ve iklime alışması  gözlemlenmiş,  bunun sonucunda, insan bedeninin bazı kesimlerinde  meteorolojik uyarıcılara özel bir duyarlılığı bulunan alıcılar olduğu, işlev ve sistemlerin bu bölgelerden başlayarak  tepki gösterdikleri anlaşılmıştır. Söz gelimi derinin, saçların, gözlerin, kan dolaşımının  iç sağlığı bezlerinin morötesi ışınlara karşı gösterdikleri tepkiler bilinmektedir. Ayrıca ışığın hipofiz ile hipotalamus üstündeki, B vitaminin bireşimi le  ruhsal durum üstündeki etkileri kanıtlanmıştır.

HAVA İKLİM VE HASTALIK

Havanın sağlık üstündeki etkilerinin incelenmesi (günümüzde meteoropataloji adı verilen özel bir bilim dalı haline gelmiştir) daha eski çağda başlanmış Çinliler, Hintliler ve eski yunanlılar bu konuda pek çok gözlem yapmışlar. Galenos da Mevsimlerin ve meteoroloji etmenlerinin, hastalıklar üstündeki etkilerini incelemiştir. Bazı durumlarda atmosfer olaylarının neden olduğu kesin bir hastalık varsa da, bir çok durumda kesin ve genelleştirilebilecek  bir ilişki kırmak henüz güçtür. İyi tanınan alanlar arasında, sıcak hava, yükselti, güneş ışınımları, fırtınalar ve rüzgarlar sayılabilir, sıcak, bazen çocuklarda ölümle sonuçlanan su yitimine ve güneş çarpmasına  yol açabilir; ayrıca baygınlığa, kramplara, deri döküntülerine neden olur.

Soğuk, yerel (donma) ya da genel (bedenin her yanında aşırı ısı düşmesi) etkilere yol açar. Ayrıca alerji belirtilerinin ortaya çıkmasına ve bazı duyarlı kişilerde kurdeşene yol açabilir.

Yükseltinin fiziksel açıdan belirgin özelliği, atmosfer basıncının düşmesi ve oksijenin seyrelmesidir. havacıların   ulaştığı yükseltilerde ortya çıkan olylar özgün nitelik gösterir (basınç çarpması), ama dağlıların, Söz gelimi And dağlarında ya da  Himlayalar’da oturanların bulundukları yükseltilerde hastalığa (“dağ hastalığı”) yol açan etmen oksijen seyrelmesidir. Güneş ışınımı, kızıl ötesi ışınlara güneş çarpmasına mor ötesi  ışınlarla  deri yanıklarına, göz saydam tabakasında  yanıklara duyarlıdır  ve alerjiye neden olur. Bazı rüzgarlar, insan bedeninin’de rahatsızlıklara kırıklara, fırtınalarda duyarlı kimselerde sıkıntı, bunalım, çarpıntı gibi rahatsızlıklara yol açar.

Ayrıca astım, verem, vb, akciğer hastalıkları gibi hastalıkların hava değişmelerine duyarlık gösterdikleri bilinen bir gerçektir. Sert rüzgarlar, hava basıncındaki ani değişiklikler kalp hastalıklarını büyük ölçüde etkilerler. Kış mevsiminde mide hastalıkları  ve romatizma ağrıları, ilkbaharda akıl hastalıkları ve intihar olayları artar.