Dünya Atmosferinin Yapısı

Atmosfer, Dünyayı çevreleyen bir gaz tabakası, bir üst tabakadır. Bileşiminde %78 hidrojen %20 oksijen vardır. Ayrıca %1 argon, 100.000’de bir neon, 100.000’de bir kripton, 10,000’de bir hidrojen, 1.000.000’da bir helyum, 20.000.000’da bir ksenon, çok az miktarda da ozon gazı bulunur. Yerden 10.000 metre yukarı olan kısımda atmosferdeki gaz oranları da değişim gösterir. Mesela azot nispeti %81, oksijen %18, argon %0,5, hdrojen %0,3 oranında bulunur. 50.000 metre yükseklikte azot yüzdesi 79’a düşerken, oksijen 7 hidrojen 13’tür. 100.000 metre yüksekliğe çıkacak olursak azot iyice azalır hidrojen nispeti de %99,5’a çıkar. Atmosfer’de Dünyanın katı yapısı gibi basık bir küre şeklindedir. Teorik olarak asıl atmosfer 35.km yüksekliktedir. Havanın büyük bir kısmı 6 kilometre yüksekliğe kadar olan bölümde bulunur. Yukarıda gördüğümüz gibi yükseldikçe yoğunluk, basınç azalır.

Atmosfer Tabakaları:

Atmosferi genel olarak  iki tabakaya ayırıyoruz:

1. Troposfer: yeryüzüne yakın olan tabakadır. Kutuplarda 9 kilometre, Ekvator üzerinde 17 kilometreye kadar olan kalınlık bu tabakanın içinde kalır. Bulutlar bu tabakadadır. Yağmur bu katmandan düşer. Rüzgar akımları da buradadır.
2. Stratosfer: Bu atmosferin üst tabakasıdır. Burada gazların basıncı iyice düşer. Tabakanın üst kısmında gazlar iyonlaşır, yani atomları elektrik yüklü parçacıklara ayrılır. Stratosferin iyonlaşma olan bu bölümüne iyonosfer denir.

Atmosfer Basıncı:

Atmosfer yeryüzüne, yeryüzünde bulunan her cisme bir basınç yapar. Bu basıncı ölçen alete barometre diyoruz. (Barometre Toriçelli tarafından bulundu).  Barometre bir santimetreye düşen basıncı gram olarak belirtir. Basınç, yere, yüksekliğe ve mevsimlere göre değişir. Dünya’nın 45’nci boylamında, deniz seviyesinde ve 0 derecede, 760 mm uzunluğundaki cıva sütununun 1 santimetre karelik yüzeye yaptığı basınç 1 atmosferdir. Bu da 1033 gram gelir. Yükseğe çıktıkça atmosfer basıncı düşer. Deniz seviyesinde 760 milimetre olan basınç 100 metre de 750,5; 10000 metrede 670,6 milimetredir.