Fatih Sultan Mehmet

Fatih Sultan Mehmet

Yedinci Osmanlı padişahı II. Mehmet, II. Murat’ın oğludur. Dönemin ünlü eğitimcilerinden  Molla Gürani  ve Molla Hüsrev’den ders aldı. Siyaset ve yönetim bilgisini  artırmak için şehzade sancağı olan Manisa’ya gönderildi.  Burada da sıkı bir öğrenim görerek geleneksel Doğu ve İslam bilimlerinin yanısıra, Rumca ve Latince de öğrendi. Yoğun  iç ve dış sorunlar karşısında II. Murat, yorulduğunu belirterek 1444’te  tahtını II. Mehmet’e  bırakarak  Manisa’ya çekildi.

Böylece  o sırada Edirne’de  babasının yerine kaymakamlık görevini sürdüren II. Mehmet, Osmanlı tahtına çıktı.  Bununla birlikte, II. Murat’ın tahtı 12 yaşındaki  Mehmet’e  bırakması, devleti kısmen zor ve bunalımlı sorunlarla karşı karşıya getirdi.  Çandarlı Halil Paşa ile öbür vezirlerden  Şehabettin, Zağanos ve İbrahim paşaların kendi aralarında sürtüşmeleri içte derin yaralar açtı;  ayrıca bu taht değişikliğini fırsat bilen  Avrupa’nın, yeniden haçlı ordusu kurma girişiminde bulunması dışta da  tehlikenin  belirdiğini göstermekteydi.  Nitekim, Macar kıralı, Segedin Anlaşması’nın koşullarına uymayarak, hazırlanan Haçlı ordusunun  başına getirildi (4 Ağustos 1444).

II. Mehmet, ilerleyen Haçlılara karşı alınacak önlemleri Divan’da konuşurken, özellikle Veziriazam Çandarlı Halil Paşa’nın isteğine uyup, babası II. Murat’a,  “Hünkar iseniz siz payitahta gelesiniz ve ordunun başına geçesiniz;  yok eğer  biz hünkar isek emrediyorum, acele fermanım yerine getirile” biçiminde bir ferman gönderdi.  Bunun üzerine Edirne’ye gelen II. Murat, kurulacak ordunun başına II. Mehmet’i geçirmek istediyse de, Çandarlı buna karşı çıkarak başkomutanlığı ele almasını rica etti. Böylece II. Mehmet, resmen padişahlığını korumuş oluyordu. Kısacası II. Mehmet’in padişahlığı kimi kaynaklarda değinildiği gibi bitmemiştir.  Hazırlanan ordunun başına geçen II. Murat, Haçlıları  Varna’da yenmeyi başardıktan sonra (10-11 Kasım 1444) Edirne’de çok kısa bir süre kalmış, sonra oğlunun durumunu sarsmamak için Manisa’ya dönmüştür.  Ancak Varna zaferine karşın Haçlı zorlamasının kökü kazınamamıştı.

Bu arada Haçlı donanması Karadeniz’de   yeni savaş hazırlıkları yaparken, Bizans’da  elinde rehin tuttuğu şehzade Orhan Çelebi’yi Rumeli’ye geçirmeyi planlıyordu.  Aynı yıl, klasik tarihlerde Buçuktepe olayı olarak yer alan bir ayaklanma baş gösterdi. Edirne’deki yeniçerilerin  ulufe sorununu ortaya atarak başlattıkları ayaklanma güçlükle bastırıldı. İkinci Kosova savaşı’nda  ve 1450  Haziranın da yapılan Arnavutluk seferinde de, II. Murat’ın yanından ayrılmayan II. Mehmet, aynı yıl Dulkadiroğlu Süleyman Şah’ın kızı Sitti Hatun’la evlendirildi.  3 Şubat 1451’de aniden rahatsızlanarak ölen babasının yerine geçmek üzere Çandarlı’nın çağrısıyla Manisa’dan Edirne’ye geldi.

II. Mehmet’in  tahta ilk çıktığı günlerde Karamanoğulları bu saltanat değişiliğini fırsat bilerek harekete geçtilerse de başarı kazanamayınca ablaşma yapmak zorunda kaldılar. Öte yandan, Balkan devletleri krallarıyla da barış anlaşmaları imzalayan II. Mehmet’in asıl hedefinin İstanbul’u fethetmek olduğu, daha o zaman anlaşılmıştı. Nitekim, 21 Mart 1452’de yapımına başlanan Rumeli Hisarı, İstanbul kuşatmasının ilk temel hazırlığı oldu. Daha henüz 20 yaşında bir genç olan II. Mehmet’in  kuşatma için gereken bütün önlemleri alması, bu arada planlarını kendisinin çizdiği büyük topları döktürmesi ve özellikle kuşatma sırasında gemileri karadan (Humbaracı yokuşu-Asmalımescit-Tepebaşı ve Kasımpaşa) Haliç’e indirmesi, onun fetih için gerekli tüm yeteneklere sahip olduğunu gösterir. 23 Mart 1453’te, ordusuyla birlikte Edirne’den yola çıkarak 5 Nisan’da  Topkapı önüne gelen II. Mehmet, kuvvetlerini zekice hazırladığı plana uygun olarak yerleştirdikten sonra 6 Nisan’da top ateşiyle kentin fethedilmesi hareketini başlattı. 29 Mayıs’a dek süren kuşatmadan sonra Bizans düştü. İyi bir komutan ve padişah olan II. Mehmet, İstanbul’u fethederek tüm dünya ve Türk tarihinin akışını değiştirdi. Ortaçağ’ı kapatıp Yeniçağ’ı başlattı. Bu büyük fetih sonrasında Osmanlı  Devleti’nin Balkanlar’daki yayılması hızlandı.