Kars’ın coğrafi özellikleri

Kars’ta tarihi bir katedral

Kars, doğusunda İran, kuzeybatısında Artvin, batısında Erzurum, güney ve güneydoğusunda Ağrı  bulunan bir ilimizdir.

Coğrafi konumu: 42°  10″  ve 44°  49″ doğu boylamları ile  39°  22″   ve 41° 37″ kuzey enlemleri arasındadır.

Yüzölçümü: 18557 km².

İlçeleri: Aralık, Ardahan, Arpaçay, Çıldır, Digor, Göle, Hanak, Iğdır, Kağızman, Posof, Sarıkamış, Selim, Susuz, Tuzluca.

Toprakları: %38,2 dağlar,  %11 ovalar, % 50,7 platolar.

Dağları: Soğanlı dağı  2808 m. , Süphan dağı 2909 m. , Ziyaret dağı 2838 m. , Aladağ 3138 m. , Ağadeveler dağı 2423 m. , Yağlıca dağı 2961 m. , Hacihalil dağı 2366 m. , Borluk dağı 2550 m. ,   Dumanlı  dağı  2699 m. , Allahüekber dağı (Allahüekber tepesi  3120 m. , Kabak tepesi 3055 m.),  Kısır dağı  3197 m. , Hacı Galo dağı, Zuzan dağı, Yalnızçam dağları 2918 m. , Akbaba dağı  3026 m. , Kel dağı 3033 m. , Traşkomu dağları, Aşağı dağ  3257 m. , Perilidağ, Durak dağı, Zor dağı (Akpınar tepesi 3196 m. , Pamuk dağı tepesi 2634 m.), Ağrı dağı (5.123 m.).

Ovaları: Iğdır ovası, Kars ovası, Göle Düzü, Ardahan Düzü, Haçuvan Düzü, Damal Düzü, Hanak Düzü.

Akarsuları: Aras ırmağı, Arpaçay, Kars çayı, Kura ırmağı.

Gölleri: Çıldır gölü, Aygır gölü, Deniz gölü.

İklimi: Doğu Anadolu’nun yüksek yayla iklimi görülür.

Bitki örtüsü: İlde doğal bitki örtüsü iklimin özelliklerine göre biçimlenmiştir. Bölge doğal orman alanı içinde kalmaktadır. Ormanlar 2800 metreye kadar çıkmaktadır. Kars’ta soğuk bozkır alanları ile bodur alpin bitki toplulukları  büyük yer kaplar.

Adı nereden gelmiştir: Kars adının kaynağını oluşturan Karsak kelimesinin Kafkaslar’ın kuzeyindeki Dağıstan bölgesinden gelerek yöreye yerleşen Velentur boyunun Karsak oymağından  geldiği sanılmaktadır. Bölge “Ararat Eyalet”i  adıyla 200 yıl İranlıların egemenliğinde kalmıştır. Kars adının  kaynağıyla ilgili bir başka söylentiye göre ise, Gürcistan-Ermenistan sınırında yer alan şehrin adı Gürcü dilinde “kapı kenti” anlamındaki “Karis Kalaki” den gelmektedir.

Tarihi ve Doğal güzellikleri: Çıldır gölü kıyıları, Soğuksu, Kars kalesi, Havariler kilisesi, Evliya cami, Paşa sarayı, Ardahan kalesi, Ani, Şeytan kalesi.

Tarihi kronolojisi:

M.Ö. 900 Urartular.

M.Ö. 560 Medler.

M.Ö. 550 Persler.

M.Ö. 189 Araks Kırallığı.

439 Sasaniler.

657 Bizanslılar.

693 Araplar.

1045 Bizanslılar.

1053 Selçuklular.

1256 İlhanlılar.

1380 Karakoyunlular.

1468 Akkoyunlular.

1534 Osmanlılar.

1604 Safeviler.

1616 Osmanlılar.

1807 I. Rus işgali.

1828 II. Rus işgali.

1855 III. Rus işgali.

1856 Rusların şehri boşaltmaları. 22 Aralık 1914 Sarıkamış harekatı.

3 Mart 1918 Kars, Ardahan ve Batum’un Osmanlılara verilmesi.

18 Ocak 1939  Kars’ta Güneybatı Kafkas Milli Hükümeti’nin kurulması.

13 Nisan 1919 İngilizler’in Kars’ı işgali.

17 Şubat 192o Ermeniler’in Çıldır’ı işgali.

30 Ekim 1920 Kars’ın kurtuluşu.

13 Kasım 1920 Iğdır’ın kurtuluşu.

2 Aralık 1920 Kars ve ilçelerinin Türkiye’ye bırakılması. 23 Şubat 1921 Ardahan’ın Türkiye’ye bırakılması.

13 Ekim 1921 Kars’ın bu günkü sınırlarının belirlenmesi.