Pulsar

Yengeç bulutsusu, Çinliler, bu Nebula da M.Ö 1054 yılında bir Süpernova keşfetmişlerdi.

İngiliz astronomu Prof. Antony Hewish ve yardımıcıs Jocelyn Beel,  1967 yılında  yaptıkları gözlemler de hızlı, fakat saat kadar, kalp atışı kadar düzenli aralıklarla gelen radyo sinyalleri aldılar. Bu sinyallerin kaynağını arayınca, bunun bir nötron yıldızı olduğunu anlamakta gecikmediler. Nötron yuıldızının bir nova, yani bir patlama sonucunda, ölen yıldızın küçük bir çekirdek haline dönüşmesinden meydana gelmektedir. Nötron yıldızları kendi çevrelerinde çok hızlı döndükleri için çekim güçleri de o denli fazla olur. Nötronların varlığı kısa aralıklı radyo sinyallerinin  kontrol altına alınmasından 40 yıl önce biliniyordu. Beyaz cüceden çok daha yoğun olan ve kendi çevresinde çok büyük bir hızla dönerek radyo sinyalleri veren nötron yıldızlarına astronomlar “Pulsar” adını taktılar. Çünkü bu sinyaller  kalbin atışı gibi düzenli ve ritmik’tir  ve Pulsar (Kalp gibi atan) anlamına gelmektedir. Bir nötron yıldızının çapı bir kaç kilometreyi geçmez. Böyle bir yıldızın atom çekirdeğindeki elektronları ayrılmış ve nötr bir gaz meydana çıkarmıştır. fakat yıldızın dış kısmında katı bir nötron tabakası kalır. En çok bilinen Pulsar, Boğa burcundaki Crabe (Yengeç) nebülöz‘ünde bulunan pulsardır. Yukarıda da söylediğimiz gibi, Çinliler bu nebülöz de M.Ö. 1054 yılında bir süpernova tespit etmişlerdi. Durmadan kalbi atan pulsar her halde bir süpernovadan sonra meydana gelen bir nötron yıldızıdır. Bu pulsar keşfedilmeden önce Crabe nebülöz’ündeki yüksek enerjili ışınımın sebebi anlaşılamıyordu. Büzüşme sonucu çapı 10 km’ye inen yıldızın katı kabuğunu parlak bir gaz tabakası kaplar. Katı kabuğun altında bir süper akışkan madde vardır ki bu, sıvı-helyuma benzer.  Bugüne kadar bulunan pulsarları sayısı 100’den fazladır. Bunların gönderdikleri sinyal aralıkları 0,033 ila 5 saniye arasında değişmektedir. Nötron yıldızının çok büyük bir çekim gücünün olması, kendi çevresindeki dönüşünün çok hızlı olmasından ve çok yoğun olmasından ileri gelir. Bazı pulsarlar 1 saniye içinde kendi çevrelerinde binlerce kez dönerler.