Selçuklu Hükümdarı Sultan Melikşah ve Takvimi

Selçuku hükümdarı Melikşah, aynı zamanda büyük bir bilgin, büyük bir şairdi. İlim adamlarını ve sanatçıları himaye eder, onların eser vermelerini sağlamak için her türlü imkanı seferber ederdi. Himayesine aldığı ve her türlü imkan sağladığı bilginler arasında, bugün daha çok şairliği ve özellikle rubaileri ile tanınan Nişapur’lu Ömer Hayyam (1044-1136), EbuMuzaffer İsfirazi, Necip Vasiti gibi astronom ve matematikçiler de vardı. Ömer Hayyam ve arkadaşları, Sultanın emriyle Nişapur’da büyük bir rasathane kurdular. Yaptıkları gözlemler ve uzun süren çalışmalar sonunda da yeni bir takvim meydana getirdiler. Sultan’ın lakabına izafeten bu takvime Celali takvimi adını verdiler.

Celali takvimi Dünya’nın Güneş etrafında dönmesi esasına dayanıyordu. Oysa, o tarihten 540 yıl sonra Galile “Dünya Dönüyor” dediği için klise tarafından afaroz edilecekti.

Celali takvimi Mart 1079 da başlıyordu. Melikşah hayatta olduğu sürece bu takvim kullanıldı fakat onun ölümünden sonra bu takvim terk edildi.  Terk edilmesinin sebebi bu yeni takviminin başlangıcının Hicret’ten itibaren  hesap edilmemiş olmasıydı.

Ömer Hayyam bu takvim hakkında “Zic-i Melikşah” adında bir kitap yazdı. Hayyam’ın mevsimleri, iklimleri ve sebeplerini açıklayan kitabının adı ise “Levazim’ül Emkine” idi